Çdo shoqëri ka doktrinën e vet të veçantë ekonomike, e cila përbën filozofinë, besëtytnitë dhe idealet e saja; vështrimin e saj ndaj individit, pasurisë dhe investimeve; idenë e saj për fenë dhe këtë botë, si dhe për pasurinë e varfërinë. Të gjitha këto ndikojnë në marrëdhëniet e saj me prodhimin e pasurisë dhe mënyrat e vënies në qarkullim të saj, si dhe në distribuim dhe konsum. Nga kjo buron sistemi ekonomik përkatës.
Diskutimi mbi ekonominë islame po shtrihet gjithnjë e më gjerë, ndaj – nisur nga kjo – shumë kërkime dhe libra janë bërë e shkruar për të dhe fushat e saja. Ndërsa shumë tema të tjera shkencore janë parashtruar për të përfituar tituj dhe grada të larta, si: magjistër i shkencës ose doktor i filozofisë, etj.
Në lidhje me rregullat themelore, neve na mjafton të përvetësojmë një koncept bazë në lidhje me rregullat themelore: koncept ky nga i cili themelimi i ekonomisë është i bazuar në shoqërinë islame.
Rregullat më të rëndësishme të kësaj (që do t’i shpjegojmë më gjerësisht në vazhdim të këtij libri) janë:
• konsiderimi i pasurisë si begati e bujari në duart e të drejtëve (të devotshmëve);
• pasuria i takon Allahut, njeriu është vetëm një mëkëmbës në të;
• të qenët bashkë për të punuar dhe në përftimin e të mirave, duke e konsideruar atë si një lloj adhurimi e përpjekje (xhihadi);
• ndalimi i resurseve të përfitimeve të dëmshme;
• njohja e pronësisë private si dhe mbrojtja e saj;
• privimi i individëve të pronësojnë të mirat e domosdoshme për shoqërinë;
• moslejimi i pronarëve të dëmtojnë të tjerët;
• investimi i mjeteve jo në dëm të moralit e të interesit publik;
• arritja e pavarësimit të shoqërisë;
• maturia në shpenzim; ndihmesa e ndërsjellë (reciproke) mes pjesëtarëve të shoqërisë; dhe,
• ngushtimi i ndarjeve mes klasave.
Rregulla e parë në themelimin e ekonomisë islame përfshinë përcaktimin e vlerës së pasurisë e të realitetit të saj në jetën shoqërore. Ç’është e vërteta: njerëzit apo – thënë më mirë – ithtarët e feve dhe doktrinave të ndryshme, para ardhjes së Islamit në formën përfundimtare, pasurinë e konsideronin si burim të së keqes, ndërsa varfërinë si burim të paqes. Përveç kësaj, ajo konsiderohej si faktor i mirëqenies trupore, ndërsa kënaqësia e arrirë nga konsumimi i të mirave – si ndotje e shpirtit dhe si pengesë e ngritjes dhe lartësimit të tij. Kjo prirje njihet në filozofinë brahmike në Indi, në doktrinën manikeiste në Persi, si dhe në krishterim (tek Ithtarët e Librit). Ajo shpaloset qartë edhe në sistemin e murgërisë.
Po ashtu, edhe sistemet moderne: kapitalizmi dhe komunizmi, ekonominë e konsiderojnë si të domosdoshme në jetë, kurse pasurinë e konsiderojnë si zot të individit e të shoqërisë. Por, Islami nuk i hedh një vështrim të tillë pasurisë e të mirave: përkundrazi, Islami – që diametralisht dallon nga dy sistemet e sipërpërmendura (kapitalizmi dhe komunizmi) – paraqet një këndvështrim optimist dhe racional të përdorimit dhe menaxhimit të të mirave materiale (pasurisë).
Botimi është bërë nga Shtëpia Botuese “Furkan ISM”
EDITOR
10 years ago
previous article
Klinton në librin e saj: Erdogan, njeri i fortë e i devotshëm
next article
Pse njerëzit flasin keq për të tjerët?
you might also like
FRI REALIZOI TAKIMIN E PARË ME BURSISTËT
6 days ago
17 NËNTORI, DITA NDËRKOMBËTARE E STUDENTËVE
6 days ago